Projekty współfinansowane ze środków UE – Naruszenie regulaminu konkursu nie może być podstawą do zwrotu środków, gdy regulamin jest niezgodny z prawem unijnym

W dniu 8 kwietnia 2021 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, rozpatrując sprawę naszego Klienta potwierdził, iż regulamin konkursu, w zakresie w jakim jest sprzeczny z prawem unijnym – w tym wypadku ogranicza możliwość wyłonienia wykonawców tylko do podmiotów mających siedzibę na terytorium Polski – nie może stanowić podstawy do żądania przez organ zwrotu środków.
W dużym skrócie stan faktyczny sprawy był następujący – w wyniku pozytywnych ocen projektów w ramach konkursu „Bon na innowacje” (Działanie 1.2 Działalność badawczo – rozwojowa przedsiębiorstw, Oś Priorytetowa I –„Wykorzystanie działalności badawczo – rozwojowej w gospodarce, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020) zostały z Beneficjentem zawarte dwie umowy o dofinansowanie projektów. Beneficjent, w trakcie realizacji projektów, aby spełnić wymagania wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 (dalej „Wytyczne”) oraz Regulaminu konkursu ogłosił zapytanie ofertowe w Bazie konkurencyjności czyli portalu internetowym, który umożliwia publikację zapytań ofertowych przez beneficjentów zobowiązanych do stosowania zasady konkurencyjności. W specyfikacji oferty zostało wskazane zgodnie z Regulaminem konkursu, że potencjalny wykonawca musi być uczelnią publiczną, państwowym instytutem badawczym, instytutem PAN lub inną jednostką naukową będącą organizacją prowadzącą badania i upowszechniającą wiedzę, o której mowa w art. 2 pkt 83 rozporządzenia nr 651/2014, która podlega ocenie jakości działalności naukowej lub badawczo-rozwojowej jednostek naukowych, o której mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1 i art. 42 u.o.z.f.n. oraz otrzymała co najmniej ocenę B.
W wyniku zapytania złożonego w Bazie konkurencyjności w ramach obu projektów została wybrana oferta Uczelni, która deklarowała, iż posiada kategorię B w ramach oceny jakości działalności naukowej. W tracie kontroli projektów zostały stwierdzone uchybienia w zakresie wyboru wykonawcy prac – badawczo rozwojowych. Między innymi podniesiono zarzut, wybrany wykonawca – uczelnia – nie posiadał co najmniej kategorii B w ramach oceny jakości działalności naukowej. W rezultacie kontroli została stwierdzona nieprawidłowość indywidulana i nałożona korekta finansowa w wysokości 100% wydatków kwalifikowanych objętych umową z wykonawca prac – badawczo rozwojowych. Decyzję o nałożeniu korekty finansowej podtrzymał Organ II Instancji, natomiast Beneficjent, nie zgadzając się z decyzja wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, zaskarżonym decyzjom zarzucając m.in. to, iż Regulamin konkursu, w zakresie, w jakim uzależnia udzielenie pomocy oraz kwalifikowalność wydatków w projektach od korzystania przez Beneficjenta z usług podmiotów badawczych mających siedzibę na terenie Polski jest sprzeczny z m.in. art. 2 pkt 83 rozporządzenia Komisji UE 651/2014 z 17 czerwca 2014 roku.
Przepis art. 2 pkt. 83 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014, do którego nawiązuje pkt. 3.5. Regulaminu konkursu definiując „organizację prowadzącą badania i upowszechniającą wiedzę” nie odwołuje się do poziomu oceny jakości działalności naukowej na poziomie krajowym, a niewątpliwie kategorie naukowe uczelni (A, B, C itd.) są wyłącznie kategoriami krajowymi. Zatem takie kryterium nie powinno być stosowane do określenia zakresu podmiotowego Konkursu czy jako warunek udzielenia dofinasowania unijnego lub kwalifikowalności wydatków w Projektach. Natomiast z uwagi na sprzeczność z prawem unijnym należy pkt. 3.5. Regulaminu konkursu nie może stanowić podstawy do oceny kwalifikowalności w projektach i musi być pominięty, zgodnie z zasadą pierwszeństwa prawa unijnego.
Tym samym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił w całości decyzję Organu i zasądził na rzecz naszego Klienta koszty postepowania. Wyrok jest nieprawomocny.

Anna Szemplińska
Adwokat