Najnowsze zmiany w Prawie zamówień publicznych

W dniu 19 października 2014 roku weszła w życie kolejna w tym roku ustawa nowelizująca przepisy dotyczące udzielania zamówień publicznych – ustawa z dnia 29.08.2014 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień Publicznych (Dz. U. 2014, poz. 1232). Nowela ta wprowadziła szereg zmian mających usprawnić postępowanie i ograniczyć niepożądane a powszechnie stosowane przez zamawiających i wykonawców praktyki.

Jedną z najważniejszych kwestii wprowadzonych ustawą nowelizującą jest ograniczenie możliwości swobodnego ustalania przez zamawiających kryterium ceny jako jedynego kryterium oceny ofert. W chwili obecnej, zgodnie z nowo dodanym art. 91 ust. 2a kryterium ceny będzie mogło być zastosowane jako jedyne kryterium  oceny ofert wyłącznie w sytuacji, gdy przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe.

Ustawa doprecyzowuje również zasady ustalania w postępowaniu o udzielenie zamówienia rażąco niskiej ceny, nakładając na zamawiającego obowiązek zwrócenia się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień w sytuacji, gdy cena ofert wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnym przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.

Ustawa nowelizująca wprowadziła także solidarną odpowiedzialność podmiotów udostępniających zasoby na potrzeby realizacji zamówienia za szkodę zamawiającego powstałą w skutek nieudostępnienia tych zasobów, chyba że podmiot ten za nieudostępnienie zasobów nie ponosi winy. Wprowadzone rozwiązanie wpłynąć ma na ograniczenie częstego powoływania się przez wykonawców na zasoby podmiotu trzeciego (w szczególności w zakresie wiedzy i doświadczenia – na posiadane uprawnienia i referencje), który w praktyce w ogóle nie uczestniczy przy realizacji zamówienia.

Ważną zmianą jest również nałożenie na wykonawców biorących udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia obowiązku wykazania już na etapie składania oferty, iż informacje zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa wykonawcy w istocie tajemnicę taką stanowią. Dotychczasowe rozwiązanie  wymagało od wykonawcy jedynie złożenia odpowiedniego zastrzeżenia w treści oferty, to na zamawiającym zaś ciążył obowiązek wyjaśnienia, czy zastrzeżona jako poufna informacja w rzeczywistości stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa wykonawcy. Obecnie to wykonawca musi uzasadnić dlaczego dana informacja nie powinna podlegać ujawnieniu w toku postępowania.

Warto wskazać również na rozszerzenie przez ustawodawcę przesłanek umożliwiających zatrzymanie wadium przez zamawiającego. Zgodnie z nowym brzemieniem art. 46 ust. 4a PZP Zamawiający zatrzyma wadium wraz z odsetkami również w sytuacji, gdy po wykonawca w odpowiedzi na wezwanie nie złożył listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej lub informacji o tym, że nie należy do grupy kapitałowej, a także gdy nie wyrazi on zgody na poprawienie omyłki polegającej na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodującej istotnych zmian w treści oferty. Warto jednak zaznaczyć, że możliwość zatrzymania wadium przez Zamawiającego w opisanych powyżej sytuacjach dotyczyć będzie wyłącznie tego wykonawcy, którego oferta byłaby wybrana jako najkorzystniejsza – zaniechanie bowiem ze strony wykonawcy musi spowodować brak możliwości wybrania oferty złożonej przez tego wykonawcę jako najkorzystniejszej.

Ustawa nowelizująca odformalizowała ponadto postępowanie w sprawie udzielenia zamówień na usługi o charakterze niepriorytetowym, których wartość jest niższa niż wskazana w art. 11 ust. 8 PZP, czyli poniżej tzw. progów unijnych. Postępowania w powyższym zakresie będą mogły być prowadzone na uproszczonych zasadach – wprowadzony bowiem do ustawy art. 5a pozwala zamawiającym na określenie własnej procedury udzielenia zamówienia z zachowaniem  minimalnych wymogów wskazanych w art. 5a ust. 2-4 PZP.  Obecnie zamawiający będą mogli więc dokonać wyboru czy postępowanie o udzielenie zamówienia będzie prowadzone na zasadach ogólnych (czyli w jednym z dotychczasowych trybów uregulowanych w ustawie) czy w sposób odformalizowany, zgodnie z własną procedurą opracowaną przez zamawiającego z zachowaniem zasady przejrzystości, zasady obiektywizmu i zasady niedyskryminacji oraz określonych w art. 5a ust. 3 wymagań dotyczących obligatoryjnych elementów, jakie musi uwzględniać postepowanie prowadzone przez zamawiającego. Elementami takimi są m.in.: publiczne ogłoszenie o zamówieniu zawierające informacje niezbędne z uwagi na okoliczności udzielenia tego zamówienia, w szczególności termin składania ofert uwzględniający czas niezbędny do przygotowania i złożenia oferty, opis przedmiotu oraz określenie wielkości lub zakresu zamówienia, a także kryteria oceny ofert. Zgodnie z art. 5a ust. 4 PZP po zakończeniu postępowania zamawiający będzie miał obowiązek opublikowania informacji o udzieleniu zamówienia bądź o jego nieudzieleniu.

Tekst ustawy z dnia 29.08.2014 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień Publicznych (Dz. U. 2014, poz. 1232) dostępny jest pod adresem: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140001232.

Źródła:

1. http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140001232;
2. http://www.uzp.gov.pl/cmsws/page/?D;3010;
3. http://www.uzp.gov.pl/cmsws/page/?D;3029.

Opracowała Irmina Pawlik