Kontrola trzeźwości pracowników – nowe przepisy w kodeksie pracy

Kiedy kontrola trzeźwości jest możliwa?

21 lutego 2023 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu pracy, wprowadzająca możliwość kontroli trzeźwości pracowników i kontroli na obecność środków działających podobnie do alkoholu. W związku z tą nowelizacją ukazało się także rozporządzenia Ministra Zdrowia, które określa warunki i sposoby przeprowadzania badań na obecność alkoholu, a także sposób ich dokumentowania oraz wykaz środków działających podobnie do alkoholu w organizmie pracownika.

Zgodnie z nowymi przepisami, kontrola trzeźwości pracowników jest możliwa w dwóch sytuacjach: w razie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu lub w pracy zażywa alkohol albo w przypadkach określonych w przepisach wewnątrzzakładowych, np. regulaminie pracy lub obwieszczeniu jako samodzielna i prewencyjna kontrola trzeźwości, kiedy pracownik stwarza zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub dla mienia pracodawcy.

Jeśli kontrola trzeźwości nie wykaże obecności alkoholu w organizmie pracownika to pracownik będzie dopuszczany do pracy, a wynik tego badania nie będzie przechowywany w jego aktach osobowych. W przypadku jednak, gdy kontrola wykaże, że pracownik jest nietrzeźwy, pracodawca będzie miał obowiązek niedopuszczenia go do pracy, a wynik takiej kontroli trzeźwości umieszcza w aktach osobowych pracownika. Analogiczne zasady będą stosowane do sprawdzania czy pracownik nie jest pod wpływem narkotyków.

Pracownik odmawia poddania się badaniom – co wtedy?

Badanie alkomatem w pracy w celu sprawdzenia trzeźwości pracownika jest możliwe — ale tylko za zgodą pracownika. Jeśli pracownik nie zgodzi się na wykonanie badania, pracodawca może wezwać uprawnione do tego służby — wtedy pracownik będzie zmuszony poddać się kontroli. Co do zasady policja powinna przeprowadzić badanie pracownika alkomatem. Badanie krwi na obecność alkoholu w organizmie pracownika, policja będzie mogła zlecić gdy: nie będzie możliwości przeprowadzenia badania alkomatem; pracownik odmówi poddania się badaniu alkomatem; pracownik zażąda przeprowadzenia badania krwi, pomimo przeprowadzenia badania alkomatem; stan pracownika uniemożliwi przeprowadzenie badania alkomatem; nie będzie możliwości wskazania stężenia alkoholu z powodu przekroczenia zakresu pomiarowego urządzenia wykorzystywanego do pomiaru. Z badania trzeźwości organ sporządzi protokół. Następnie przekaże pracodawcy i pracownikowi pisemną informację zawierającą dane pracownika, datę, godzinę i minutę badania oraz jego wynik.

Czy kontrolą trzeźwości są objęci tylko pracownicy?

Zgodnie z nowelizacją kodeksu pracy, kontrolę trzeźwości stosuje się odpowiednio do pracodawców organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby fizyczne prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą.

Zastanawiasz się jak wprowadzić w firmie przepisy dotyczące kontroli trzeźwości pracowników? Potrzebujesz pomocy w przygotowaniu odpowiednich zapisów i dokumentów w zakresie kontroli trzeźwości pracowników? Zapraszamy do kontaktu.

Radca prawny: Marta Leonkiewicz