Analiza ustawy z dnia 2 marca 2020 r. dotycząca COVID-19 oraz jej zmian.

Analiza ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych i jej zmian.

W dniu 8 marca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej „ustawa COVID-19”). Ustawa ta uzupełnia już istniejące regulacje, o nowe rozwiązania, pomocne organom administracji państwowej w minimalizowaniu zagrożenia dla ludzi związanego z rozprzestrzenianiem się  koronawirusa w Polsce.

Ustawa COVID-19 określa m.in.:

– zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi;

– uprawnienia i obowiązki osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażenia lub choroby zakaźnej;

– zadania organów administracji publicznej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażenia lub chorób zakaźnych;

– zasady pokrywania kosztów realizacji zadań, o których mowa w poprzednich punktach, w szczególności tryb finansowania świadczeń opieki zdrowotnej dla osób z podejrzeniem zakażenia lub choroby zakaźnej.

Najważniejsze zmiany jakie wprowadza ustawa COVID-19 to:

1. możliwości łatwiejszego zlecania przez pracodawcę pracy zdalnej w czasie kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego;
2. zwolnienia z kontroli na lotniskach dla służb medycznych;
3. możliwości wyłączenia stosowania prawa zamówień publicznych w odniesieniu do zamówień niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19;
4. możliwości nałożenia obowiązku wykonywania dodatkowych zadań przez żołnierzy w czynnej służbie wojskowej;
5. regulacje zapewniające prawo otrzymania dodatkowego zasiłku opiekuńczego dla rodziców zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, za okres nie dłuższy niż 14 dni, w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko;
6. zmiany wprowadzono do ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Dotyczą one m.in. wprowadzenia nowych pojęć tj. strefa zero, strefa buforowa, strefa zagrożenia, zagrożony obszar, miejsce kwarantanny;
7. w przypadkach uzasadnionych, zagrażającymi życiu lub zdrowiu dzieci i młodzieży minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może czasowo ograniczyć lub czasowo zawiesić funkcjonowanie szkół na obszarze kraju;
8. możliwość określania przez Ministra Zdrowia maksymalnych cen leków wydawanych bez przepisu lekarza (OTC) i na receptę (Rx), wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, które mogą być wykorzystane w związku z przeciwdziałaniem koronawirusa;
9. Dyrektor RCB może reagować elastycznie na pojawiające się zagrożenia mogące skutkować wystąpieniem sytuacji kryzysowej przez zobowiązanie operatorów do wysłania komunikatu o zagrożeniu lub wysyłania takich komunikatów przez określony czas;
10. można ustanowić: czasowe ograniczenie działalności określonych przedsiębiorców; obowiązek poddania się badaniom lekarskim oraz stosowaniu innych środków profilaktycznych i zabiegów przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie; obowiązek poddania się kwarantannie; zakaz opuszczania miejsca kwarantanny; czasowe ograniczenie korzystania z lokali lub terenów oraz obowiązek ich zabezpieczenia; nakaz ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, terenów i obiektów.

Skutkiem ubocznym podejmowanych przez władze publiczne działań prewencyjnych, minimalizujących rozprzestrzenianie się koronawirusa, (takich jak m.in. kwarantanna osób mających kontakt z zakażonymi, zamykanie placówek, odwoływanie wydarzeń i imprez masowych) niewątpliwie będzie wstrzymania produkcji i świadczenia niektórych usług, co w efekcie odbije się na kondycji finansowej poszczególnych firm. Wobec powyższego zaistniała potrzeba wprowadzenia szczególnych rozwiązań mających na celu przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym tej sytuacji. Konieczne stało się zatem opracowanie pakietu osłonowego dla firm, zapobiegającego zwłaszcza utracie płynności w ramach prowadzonych przez nie działalności.

Z tego względu Ministerstwo Rozwoju prowadzi aktualnie prace projektowe nad ustawą o zmianie ustawy COVID-19 i niektórych innych ustaw. Powyższe działania mają na celu  doprecyzowanie i uzupełnienie przepisów ustawy COVID-19, jak również wprowadzenie narzędzi, które pozwolą zminimalizować negatywne skutki epidemii dla polskiej gospodarki, a w szczególności dla mikro przedsiębiorców i małych przedsiębiorców. Projekt ustawy pozwoli na uruchomienie nadzwyczajnych instrumentów wspierających przedsiębiorców w tym okresie. Dokonuje on szeregu zmian w ustawie COVID-19, nie tylko poszerzając i rozwijając niektóre występujące już w niej rozwiązania, ale także wprowadzając nowe mechanizmy.

Monika Tutaj – Dec

Radca Prawny