oZUSowanie umowy zlecenie od 1 stycznia 2016 r. – nowe przepisy

Prawo do zabezpieczenia społecznego jest jednym z praw zagwarantowanych w Konstytucji RP (art. 67). Polski ustawodawca wymienia w sposób wyczerpujący kategorie podmiotów, które podlegają ubezpieczeniom. Uzależnia powstanie stosunku prawnego pomiędzy ubezpieczonym a instytucją ubezpieczeniową od spełnienia przez ubezpieczonego przesłanek wskazanych w ustawach. Skutkiem podlegania ubezpieczeniu jest obowiązek odprowadzania składek. Ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlega się z różnego rodzaju tytułów. I tak np. obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu podlegają w szczególności: pracownicy, osoby wykonujące pracę nakładczą, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem Cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Na mocy nowelizacji z dnia 23 października 2014 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw ustawodawca wprowadził szereg istotnych zmian w systemie ubezpieczeń społecznych. Pierwszą z nich jest objęcie obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu członków rad nadzorczych. Podstawą wymiaru ich składek jest przychód uzyskiwany z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej w danym podmiocie. Członkowie rad nadzorczych są obowiązani do uiszczania składek niezależnie od tego czy podlegają ubezpieczeniom z innego tytułu. Ta zmiana dot. rozszerzenia kręgu podmiotów podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom weszła w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.

Druga istotna zmiana dotycząca ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczy osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia (pod tym pojęciem należy rozumieć: umowę zlecenia, umowę agencyjną oraz inne umowy, do których mają zastosowanie przepisy o zleceniu). Do 1 stycznia 2016 r. osoby które wykonują pracę na podstawie kilku umów zleceń objęte są ubezpieczeniami emerytalno – rentowymi z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Osoby takie mogą jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń. Z reguły więc zleceniobiorcy wybierają umowę z najniższą podstawą wymiaru składek i w konsekwencji płacą niewielkie składki ZUS. Natomiast od 1 stycznia 2016 r. nowelizacja z października 2014 roku modyfikuje ten stan prawny poprzez ustanowienie progu podstawy wymiaru składki na poziomie minimalnego wynagrodzenia. Zasadą będzie, że w wypadku osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia, której podstawa wymiaru składki będzie niższa od minimalnego wynagrodzenia a podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu z innego tytułu, podstawy wymiaru składek będą sumowane. Jednakże ta zasada nie znajdzie zastosowana jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub innych tytułów osiągnie określony przez Ustawodawcę próg (wysokość minimalnego wynagrodzenia). Zatem w przypadku wykonywania kilku umów zlecenia nie będzie już możliwe opłacania składek z tytułu umowy o najniższym wynagrodzeniu co oznacza, że nie będzie możliwe płacenie niższych składek. Natomiast jeżeli osoba będzie wykonywała zlecenie, za które wynagrodzenie nie będzie przekraczało minimalnego wynagrodzenia, wówczas nie będzie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom.

W opinii Ustawodawcy „ozusowanie” umów zlecenia ma przełożyć się na wyższe emerytury w przyszłości, czyli ma chronić interes zleceniobiorcy.

Źródła:

1. System ubezpieczeń społecznych red. Gudowska, Strusińska-Żukowska 2014 wyd. 2 / Prasołek,
2. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz. Wantoch-Rekowski J. (red.), Bartoszewska M., Brzezicki T., Lachowski J., Laskowska-Hulisz A., Łabanowski M., Morawski W., Radzisław A., Ramlo L.
3. Opinia Senatu do ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 745)
4. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, Rada Ministrów, 04.03.2014, Dostępny w Internecie: https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/decyzje-rzadu/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-systemie-ubezpieczen-spolecznych-oraz-2.html

Opracowali: Dariusz Chudek oraz Adam Grochowski