Od 1 stycznia 2010 r. w ramach postępowania cywilnego funkcjonuje postępowanie odrębne w postaci elektronicznego postępowania upominawczego, zwane w skrócie EPU.

EPU jest uregulowane w art. 505(28) – art. 505(37) Kpc (w zakresie nieuregulowanym kpc odsyła do postępowania upominawczego), a celem jego wprowadzenia było odciążenie sądów od rozpoznawania spraw drobnych, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego. Postępowanie to miało być przeznaczone głównie dla tzw. powodów masowych (banki, firmy telekomunikacyjne, firmy windykacyjne), których roszczenia są udowodnione dokumentami, najczęściej fakturami bądź rachunkami.

EPU w swoim założeniu charakteryzuje się szybszą i prostszą procedurą niż postępowanie zwykłe i służy do dochodzenia wyłącznie roszczeń pieniężnych, bez limitu wartości i bez ograniczeń co do rodzaju spraw. EPU jest realizowane za pośrednictwem tylko jednego sądu w Polsce, tzw. e-sąd, czyli VI Wydział Cywilny Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie.
Poniżej przedstawiam w skrócie przebieg postępowania w ramach EPU:
1) Powód zakłada i aktywuje konto użytkownika na portalu https://www.e-sad.gov.pl/ – dostępne dla osób fizycznych, przedstawicieli osób prawnych lub pełnomocników.
2) Następnie Powód wnosi pozew, w formie elektronicznej tylko za pośrednictwem portalu e-sądu. Pozew i inne pisma procesowe powód wnosi wyłącznie drogą elektroniczną, pod rygorem niewywołania skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu. Natomiast pisma procesowe pozwanego mogą, ale nie muszą, być składane drogą elektroniczną. Powód wskazuje również w pozwie dowody na poparcie swoich twierdzeń, jednak nie dołącza na ich potwierdzenie żadnych dowodów. Zamiast tego – powinien szczegółowo opisać dowody uzasadniające żądanie pozwu. Opis dowodów powinien być możliwie precyzyjny i zawierać informacje o dokumentach, na które powołuje się powód (nazwa, formę i data umowy/ data i numer faktury). Pozew powinien ponadto zawierać: numer PESEL powoda będącego osobą fizyczną i numer NIP powoda innego niż osoba fizyczna i zostać również opłacony drogą elektroniczną. Opłata od pozwu wynosi tylko 1,25% wartości przedmiotu sporu i jest aż czterokrotnie niższa od opłaty, którą należałoby wnieść od tego samego pozwu w zwykłym postępowaniu cywilnym, co jest niewątpliwie dużym atutem EPU.
3) Rozpoznanie sprawy – najczęściej postępowanie kończy się wydaniem nakazu zapłaty, w którym Sąd zobowiązuje pozwanego, żeby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zaspokoił roszczenie powoda w całości wraz z kosztami albo w tym terminie wniósł sprzeciw do sądu. Nakaz zapłaty doręcza się pozwanemu z urzędu. Nakaz zapłaty nie może być wydany w szczególności, gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne, przytoczone okoliczności budzą wątpliwość, zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego, miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.
4) Możliwość zaskarżenia orzeczenia – pozwanemu przysługuje sprzeciw od nakazu zapłaty, który należy wnieść w terminie dwutygodniowym od doręczenia tego orzeczenia. Sprzeciw nie wymaga uzasadnienia i przedstawienia dowodów, jednak pozwany powinien przedstawić w nim zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Prawidłowe wniesienie sprzeciwu przez pozwanego powoduje utratę mocy obowiązującej w całości przez nakaz zapłaty i przekazanie sprawy do sądu właściwości ogólnej. Tam sprawa jest rozpoznawana od początku przez sąd działający jako sąd pierwszej instancji, co oznacza, że od jego merytorycznego orzeczenia przysługiwać będzie apelacja. jeśli od nakazu zapłaty nie wniesiono skutecznie sprzeciwu, to nakaz uprawomocnia się i ma skutki wyroku.
5) Uprawomocnienie nakazu zapłaty – w przypadku niewniesienia lub nieprawidłowego wniesienia sprzeciwu w ciągu dwóch tygodni od jego doręczenia pozwanemu, nakaz zapłaty staje się prawomocny, a e-sąd z urzędu nadaje mu klauzulę wykonalności.
Zaopatrzenie nakazu zapłaty w klauzulę wykonalności kończy postępowanie w EPU, a uzyskany w ten sposób tytuł wykonawczy stanowi podstawę wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

Źródło:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 – tekst jednolity), Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2014 poz.1025 – tekst jednolity, ze zm.)
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 859, Sejm VI kadencji/
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia sądu rejonowego, któremu przekazuje się rozpoznawanie spraw w elektronicznym postępowaniu upominawczym należących do właściwości innych sądów rejonowych (Dz.U. z 2009 r. Nr 220 poz. 1728),
http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/49/id/1011,
http://prawo.rp.pl/artykul/792778,935455-Do-e-sadu-wplynelo-dotychczasponad-4-mln-spraw.html

Opracowała: Marta Dębiak

Kontakt

Bąk i Dębiak
Kancelaria Radców Prawnych s.c.
ul. Chłodna 64, II piętro
00-872 Warszawa Wola

e-mail: biuro@bid.com.pl
kom.: +48 607 660 653
kom.: +48 668 151 841
tel.: 22 460 99 84